Çin Halk Cumhuriyeti Siyaset

 

Siyaset

Ana madde: Çin'de siyaset

Tiananmen'de Mao Zedong portresi.

Şi Cinping Genel Sekreter ve Devlet Başkanı	Li Keçiang Başbakan

Çin anayasasına göre Çin Halk Cumhuriyeti; "işçi sınıfının önderliği altında ve işçiler ile köylüler arasındaki ittifaka dayalı halkın demokratik diktatörlüğü altında bir sosyalist devlettir;" devlet organlarıysa "demokratik merkeziyetçiliğin prensiplerini uygular." Çin HC, komünizmi açık şekilde destekleyen, Dünyadaki sosyalist devletlerden biridir. Başta İnternet'e özgür erişim, basın özgürlüğü, toplantı ve gösteri özgürlüğü, çocuk sahibi olma hakkı, sosyal örgütlerin serbest oluşumu ve din özgürlüğü olmak üzere birçok alanda ağır kısıtlamaların mevcut olmasıyla beraber Çin hükûmeti, kimi zaman komünist ve sosyalist, kimi zaman da otoriter ve korporatist olarak nitelendirilmiştir. Mevcut siyasi, ideolojik ve ekonomik sistemleri; Çin'in liderleri tarafından "halkın demokratik diktatörlüğü", "Çin değerleri ile sosyalizm" (yani Marksizm'in Çin şartlarına uyarlanması) ve "sosyalist piyasa ekonomisi" olarak tanımlanmıştır.

Komünist Parti

Tiananmen Meydanı'nda Çin Komünist Partisi'nin 90. yıldönümünü kutlayan bir işaret.

Çin anayasası; ülkenin "Çin Komünist Partisi [ÇKP] liderliği altında" yönetildiğini belirtir. Çin, de facto olarak tek partili rejim olduğu için Genel Sekreter (parti lideri), devlet ve hükûmet üzerindeki nihai güce sahip olup üstün lider olarak işlev göstermektedir. Seçim sistemi piramit şeklindedir. Yerel Halk Kongreleri doğrudan seçilir; Halk Kongreleri'nin Ulusal Halk Kongresi (UHK)'ne kadar daha yüksek seviyeleriyse, hemen alttaki seviyedeki Halk Kongresi üyeleri tarafından dolaylı olarak seçilir. Mevcut siyasi sistem ademi merkezlidir ve eyalet ve eyalet-altı seviyelerindeki liderler büyük oranda özerkliğe sahiptir. Sekiz diğer siyasi partinin UHK'da ve Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı (ÇHSDK)'nda temsilcileri vardır. Çin, Leninist "demokratik merkeziyetçilik" prensibini desteklemektedir, ancak Ulusal Halk Kongreleri sözde bir "süper noter" organı olmakla eleştirilmiştir.

Hükûmet

Ana madde: Çin Hükûmeti

Pekin'de Ulusal Halk Kongresi'nin toplandığı Büyük Halk Salonu.

Çin Devlet Başkanı, devletin itibarı başı olup Ulusal Halk Kongresi uyarınca törensel figüran olarak görev yapar. Çin Başbakanı, hükûmet başkanı olup dört başbakan yardımcısından ve hem bakanlıkların hem de komisyonların başkanlarından oluşan Devlet Konseyi'ne başkanlık etmektedir. Şu anki devlet başkanı; aynı zamanda Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri ve Merkezi Askeri Komisyonu Başkanı olarak görev yapan Şi Cinping'dir; Şi böylece Çin'in üstün lideridir. Şu anki başbakansa; aynı zamanda Çin'in de facto üst düzey karar verme organını oluşturan Çin Komünist Partisi Politbüro Yürütme Komitesi'nin üst düzey bir üyesi olan Li Keçiang'dır.

Köy ve kasaba seviyesinde açık, çekişmeli seçimlerin düzenlenmesiyle siyasi liberalleşmeye doğru bazı adımlar atılmıştır. Parti ancak fiilen hükûmet görevlendirmeleri üzerindeki yetkiye sahiptir: etkili bir muhalefet varolmaksızın ÇKP çoğunlukla varsayılan olarak kazanır. Zenginlerle fakirler arasında büyüyen uçurum ve hükûmet yolsuzluğu, Çin'deki ana siyasi kaygıların arasındadır. Buna rağmen, hükûmet ve hükûmetin devlet yönetimi için kamu destek seviyesi yüksektir; 2011'de yapılan bir ankete göre Çin vatandaşlarının %80-95'i, merkezi hükûmetle memnun olduklarını ifade ettiler.